Waarom hebben onze vogels calcium nodig?

Nest met eieren

Calcium (kalk) speelt een cruciale rol bij de gezondheid van onze vogels. Waarom en wanneer hebben vogels eigenlijk calcium nodig? Welke calciumproducten zijn geschikt en welke juist ongeschikt? In dit artikel vertellen we wat meer over het belang van kalk en over producten die u kunt gebruiken voor een geslaagd broedseizoen.

Essentieel voor het vogellichaam

Bij calcium denken we vaak het eerst aan de opbouw en het onderhoud van het botgestel. En dat is inderdaad een belangrijke functie van calcium. Het lichaam zorgt ervoor dat verouderd bot wordt afgebroken en door nieuw bot wordt vervangen. Kalk is een belangrijke bouwstof voor de botten.

Toch is calcium op meer manieren belangrijk voor een vogel: het ondersteunt een goede werking van de zenuwen, spieren, bloedstolling en biedt ondersteuning aan het transport van mineralen in het lichaam. Voor een goede werking van de hartspier bijvoorbeeld, moet de hoeveelheid calcium in het bloed op peil blijven. Daarnaast speelt calcium een cruciale rol bij verschillende metabolische processen in het lichaam. Calcium is dus op vele manieren essentieel!

Tekort aan calcium

Een tekort aan calcium ontstaat als het lichaam te weinig calcium binnenkrijgt via de voeding. Bij zo’n tekort geeft het lichaam ‘voorrang’ aan de spieren en gaat dus calcium vrijmaken vanuit de botten. De botten slaan een hoeveelheid calcium op in het bloed om het calciumniveau op peil te houden. Hierdoor ontstaat botontkalking (osteoporose), iets wat we natuurlijk ten alle tijden willen voorkomen. De calciumbloedspiegel moet op niveau blijven.

Kalkproducten voor honden en katten

Er zijn kalkproducten op de markt die niet speciaal gemaakt zijn voor vogels, maar voor honden en katten. Ons advies is om voorzichtig te zijn met zulke producten. Waarom? Zulke kalkproducten zijn vaak heel rijk aan ijzer. Dat is perfect voor honden en katten, maar niet voor vogels. Vogels nemen namelijk niet of nauwelijks ijzer op en stapelen dit op in de lever. Na verloop van tijd kan de lever hierdoor knappen, wat we natuurlijk niet willen. Insecteneters nemen ijzer iets beter op, maar vruchtenetende vogels nauwelijks. Veel beo’s bijvoorbeeld sterven aan een gescheurde lever. Wij adviseren daarom kalkproducten die speciaal ontwikkeld zijn voor onze vogels.

De rol van vitamine D

Vitamine D zorgt ervoor dat een vogel calcium uit de voeding kan opnemen in het bloed. Deze vitamine is zeer belangrijk bij deze omzetting. Normaal gesproken is de zon de belangrijkste bron van vitamine D. Als het zonlicht op de huid schijnt, maakt het lichaam deze vitamine zelf aan. Een prachtig proces. Maar bij vogels is deze aanmaak door het verenkleed onvoldoende. Vandaar dat onze volièrevogels vaak toegevoegde vitamine D3 krijgen.

Een geslaagd broedseizoen

In de aanloop naar en tijdens het broedseizoen is een goede calciumspiegel nog belangrijker. Niet alleen voor kwalitatief goede eierschalen maar ook voor de embryo-ontwikkeling in het ei. Bij een calcium- en mineralentekort zien we vaak vogels met een zwak botgestel en/of spreidpoten.

Voorbereiding

Start 3 à 4 weken voor het broedseizoen met het verstrekken van een goed calcium-, vitamine- en mineralenproduct. Op die manier zorgt u ervoor dat uw vogel sterk het broedseizoen ingaat. Welke ingrediënten heeft een vogel nodig voor een gezond botgestel?

Ingrediënten voor een gezond botgestel

  • Calcium – Nodig voor de botvorming maar ook belangrijk voor het spiergestel. Calcium zorgt voor de spiercontractie (samentrekking) van de spieren. Het is belangrijk voor de spierfunctie en hartfunctie.
  • Magnesium – Zorgt in tegenstelling tot calcium juist voor de ontspanning van de spierfunctie. Na iedere contractie vindt er een ontspanning plaats. Het is goed voor het behoud van soepele spieren, sterke botten en een goed zenuwstelsel.
  • Vitamine D3 – Vitamine D is een groep van vet-oplosbare verbindingen die verantwoordelijk zijn voor de opname van calcium en fosfaat uit voeding. Dat is van groot belang voor diverse biologische processen. Het is daarom belangrijk voor de groei en het behoud van stevige botten. Daarnaast speelt vitamine D een rol bij een goede werking van de spieren en het immuunsysteem.
  • Vitamine K1 – Een vet-oplosbare vitamine dat erg belangrijk is voor de bloedstolling en stevige botten. Er zijn ook aanwijzingen dat het goed is voor hart en bloedvaten. Vitamine K1 en K2 dragen bij aan de vorming van de calciummatrix. Het eiwit osteocalcine, dat afhankelijk is van vitamine K, bindt de mineralen en eiwitten in het bot samen. Als het lichaam niet over voldoende vitamine K beschikt, is de binding onvolledig en geeft een lage botmineraaldichtheid (BMD), waardoor een mindere kwaliteit bot- en kraakbeen wordt geproduceerd. Er willen zich nog wel eens stressfracturen voordoen bij onze vogels. Vitamine K ondersteunt de vermindering van de incidentie van botdefecten die onze vogelsport elk jaar in termen van verloren genetisch potentieel en slechte prestaties heel veel geld kost.

Ons advies

Welke producten kunt u gebruiken?

Calferol D3 vloeibaar

Dit is een pH-neutraal product met zeer stabiele vitamine D3 eigenschappen. Het bevordert het immuunsysteem. Calferol D3 bevat diverse calciumzouten waaronder een calciumchelaat dat zeer goed opneembaar is voor onze vogels. Vitamine D3 is een essentieel element voor de calciumbalans in het bloed, de botopbouw en de schaalkwaliteit van de eieren. Magnesium stimuleert de opname van calcium. Vitamine D3 bevordert ook de toename in de activiteit van natuurlijke antilichamen in het bloed en het activeren van fagocyten en macrofagen die in het bloed de natuurlijke immuniteit van het dier vormen. Door hun activiteit te stimuleren krijgen bacteriën, virussen en schimmels moeilijker de kans het dier te infecteren.

CalciPro poeder

Dit calciumpreparaat bevat het calciumcarbonaat praecipitatum, een goed opneembaar calciumcarbonaat. Calciumtekort vermindert de kwaliteit van de botten. Toevoer van extra calcium kan de kwaliteit van de botten gunstig beïnvloeden.

Vitamine K1

Dit product bevat naast het calciumcarbonaat, magnesiumsulfaat heptahydraat, vitamine D3 (E671), vitamine K1 Phylloquinone en vitamine K2 Menaquinone.
Vitamine K ondersteunt de vermindering van de incidentie van botdefecten die onze kweekvogels elk jaar in termen van verloren genetisch potentieel en slechte prestaties heel veel geld kost. Het helpt verder bij een gezonde botdichtheid. Vitamine K1 is op aanvraag verkrijgbaar voor € 24,75 per pot van 250 gram.

Dit artikel is geplaatst namens Jan Pinkster en tot stand gekomen dankzij de input van meerdere vogelexperts. Onze dank hiervoor!